ارزیابی پایداری کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی: کاربرد رهیافت شاخص ترکیبی

Authors

  • جواد نعمتیان گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی مهندسی مکانیک، دانشگاه تبریز
Abstract:

این مطالعه با هدف ارزیابی پایداری کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان­های استان آذربایجان شرقی انجام شد. روش تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی می­باشد. در ابتدا، بر اساس نظر کارشناسان کشاورزی و منابع طبیعی، 29 شاخص در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی انتخاب شد. سپس، داده­ها و اطلاعات مورد نیاز از سازمان جهاد کشاورزی، سالنامه­های آماری و سازمان آب منطقه­ای استان آذربایجان شرقی در سال 1394 جمع­آوری شد و وزن نسبی شاخص­ها با استفاده از تحلیل مؤلفه­های اصلی تعیین گردید. برای ادغام شاخص­ها و ایجاد شاخص مرکب از تابع چندمعیاره بر اساس فاصله از نقطه ایده­آل استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که کلیبر پایدارترین و بناب ناپایدارترین شهرستان از لحاظ پایداری کشاورزی و منابع طبیعی است. شاخص­های سرانه زمین کشاورزی، بیمه و عملکرد در بعد اقتصادی، شاخص باسوادی و درجه مهاجرپذیری در بعد اجتماعی و شاخص­های درصد پوشش گیاهی، مصرف کود شیمیایی و درصد ماده آلی خاک در بعد زیست­محیطی دارای بیشترین اهمیت نسبی هستند. با توجه به نتایج به دست آمده، جهت دستیابی به سطوح بالاتر پایداری کشاورزی و منابع طبیعی، توصیه­های زیر ارائه می­شود. سرانه زمین کشاورزی می­تواند از طریق اجرای سازو کارهای مناسب جهت جلوگیری از تغییر کاربری اراضی کشاورزی و گسترش زمینه­های اشتغال در مناطق روستایی به ویژه در صنایع وابسته به کشاورزی، جهت جذب نیروی کار مازاد از زمین­های کشاورزی، افزایش یابد. جهت ریشه­کن کردن بی­سوادی در مناطق روستایی، خدمات آموزشی به ویژه برای کشاورزان گسترش یابد و با حفاظت از پوشش گیاهی فعلی استان در جهت بهبود و توسعه آن اقدام شود.    

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل عوامل پایداری کشاورزی و منابع طبیعی در استان آذربایجان شرقی

بکارگیری بی‌رویه نهاده‌های تولید به منظور افزایش عملکرد طی دهه‌های اخیر و در نتیجه تخریب محیط‌زیست، اهمیت توجه به پایداری کشاورزی و استمرار تولید همراه با حفظ منابع طبیعی را دو چندان کرده است. در این راستا پژوهش حاضر نیز به تحلیل و تبیین عوامل اصلی پایداری کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی با استفاده از تحلیل عاملی می‌پردازد. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز مطالعه با مراجعه به مراجع گوناگو...

full text

کاربرد ترکیبی تحلیل سلسله مراتبی و تکنیک تاپسیس در تعیین ارزش وزنی معیارها و ارزیابی پایداری کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان‌های منتخب استان آذربایجان شرقی)

چکیده تحقیق حاضر با هدف ارزیابی پایداری مولفه­های کشاورزی رایج شهرستان­های منتخب استان آذربایجان شرقی شامل تبریز، اهر و مراغه انجام شده است. شاخص­های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به عنوان شاخص­های تصمیم­گیری ارزیابی در نظر گرفته شدند. داده­ها و اطلاعات مورد نیاز در این مطالعه با بهره­گیری از نظرات فنی کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی از طریق تکمیل پرسشنامه و سالنامه­های آماری استان در سال ۱۳۹۱ ج...

full text

ارزیابی پایداری آبخوان‌های آبرفتی توسط شاخص ردپای آب زیرزمینی مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی

شاخص رد پای آب زیرزمینی ابزار مفیدی جهت ارزیابی استفاده پایدار از منابع آب زیرزمینی و خدمات اکوسیستم وابسته به آن است. در این تحقیق، پایداری 27 آبخوان آبرفتی در شرق دریاچه ارومیه شمال غرب ایران توسط نشانگر رد پای آب زیرزمینی بررسی‌شده است. به‌منظور ارزیابی یکپارچه کمیت به همراه پایداری کیفیت آب در آبخوان‌ها جهت استفاده کشاورزی، شاخص ردپای یکپارچه آب زیرزمینی بر مبنای تحلیل مکانی GIS جهت ارزیابی...

full text

کاربرد ترکیبی تحلیل سلسله مراتبی و تکنیک تاپسیس در تعیین ارزش وزنی معیارها و ارزیابی پایداری کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان های منتخب استان آذربایجان شرقی)

چکیده تحقیق حاضر با هدف ارزیابی پایداری مولفه­های کشاورزی رایج شهرستان­های منتخب استان آذربایجان شرقی شامل تبریز، اهر و مراغه انجام شده است. شاخص­های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به عنوان شاخص­های تصمیم­گیری ارزیابی در نظر گرفته شدند. داده­ها و اطلاعات مورد نیاز در این مطالعه با بهره­گیری از نظرات فنی کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی از طریق تکمیل پرسشنامه و سالنامه­های آماری استان در سال ۱۳۹۱ ج...

full text

کاربرد ترکیبی تحلیل سلسله مراتبی و تکنیک تاپسیس در تعیین ارزش وزنی معیارها و ارزیابی پایداری کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان های منتخب استان آذربایجان شرقی)

چکیده تحقیق حاضر با هدف ارزیابی پایداری مولفه­های کشاورزی رایج شهرستان­های منتخب استان آذربایجان شرقی شامل تبریز، اهر و مراغه انجام شده است. شاخص­های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به عنوان شاخص­های تصمیم­گیری ارزیابی در نظر گرفته شدند. داده­ها و اطلاعات مورد نیاز در این مطالعه با بهره­گیری از نظرات فنی کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی از طریق تکمیل پرسشنامه و سالنامه­های آماری استان در سال ۱۳۹۱ جم...

full text

ارزیابی سطح پایداری توسعه کشاورزی در استان آذربایجان غربی با استفاده از شاخص ها

هدف این تحقیق شناسایی و تحلیل واقع گرایانه از سطح پایداری نظام های بهره برداری کشاورزی استان آذربایجان غربی با استفاده از مجموعه ای مشخص از شاخص ها بود. تحلیل نتایج پایداری در این مطالعه بر مبنای روش idea (شاخص های پایداری کشاورزی) و همچنین نمره دهی شاخص ها برای تفسیر سطح پایداری بر مبنای روش پرانت واتاکل[1] و همکاران استفاده شده است. برای تفسیر نتایج از تکنیک های تحقیق کیفی نیز استفاده شد. نتا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 27  issue 3

pages  187- 199

publication date 2017-10-11

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023